Roken is een ongezonde verslaving waar jaarlijks veel Nederlanders mee in aanraking komen. Gezien de schadelijke stoffen die het roken met zich meebrengen, kunnen deze leiden tot dodelijke ziektes zoals kanker. De behandeling van long- en hartfalen en andere bijeffecten leiden jaarlijks tot onkosten voor werkgevers en zorgverzekeraars. Daarom heeft de overheid begin 2013 het stoppen-met-rokenprogramma teruggebracht in het basispakket. In 2012 werd het stoppen-met-rokenprogramma niet vergoed, omdat het te weinig effect zou hebben.
Dekking
Medicatie om te stoppen met roken, zoals nicotinevervangende middelen worden vergoed door de zorgverzekeraar, ook in het basispakket. Toch is uit eerdere experimenten gebleken dat zelfstandig dergelijke medicatie gebruiken, niet leidt tot meer mensen die ook daadwerkelijk gestopt zijn met roken. Om die reden heeft de overheid extra voorwaarden aan de dekking voor het stoppen-met-roken-programma binnen het basispakket gesteld. Om een dekking vanuit het stoppen-met-rokenprogramma te krijgen, moet er door de verzekerde aan verschillende voorwaarden voldoen Zo worden farmacotherapeutische medicijnen alleen vergoed als de verzekerde daarbij hulp krijgt voor gedragsverandering. Zorgverzekeraars noemen dit een ‘gedragsverandering gerichte interventie’. Concreet houdt dit in dat een ervaren specialist of coach moet helpen met het stoppen met roken. Sommige verzekeraars (Besured of Promovendum) stellen daarbij de extra voorwaarde dat de zorgaanbieder een contract moet hebben afgesloten met de zorgverzekeraar.
Andere geneesmiddelen
Andere receptgeneesmiddelen zoals bupropion worden niet vergoed vanuit de zorgverzekeraar. Voor deze receptgeneesmiddelen geldt geen vergoeding, doordat deze medicatie vaak wordt ingekocht zonder gedragsmatige ondersteuning. Ook bij nicotinevervangende middelen moeten verzekerden ondersteund worden door een specialist. Op eigen houtje proberen te stoppen met roken, wordt niet gedekt door de zorgverzekeraar.
Eén zorgaanbieder
Bovendien mag er slechts één zorgaanbieder zijn die zowel de inkoop van de zorg als de uitvoering van de zorg regelt. Deze zorgaanbieder regelt ook de declaratie aan de zorgverzekeraar. Wanneer blijkt dat een specialist niet zelf de zorg kan leveren, dan moet de zorg onderling verrekend worden. Het is dus niet mogelijk meerdere zorgaanbieders binnen het stoppen-met-roken-programma te hebben.
Specialisten
Een zorgaanbieder moet gespecialiseerd zijn in het stoppen met roken. Onder stoppen met roken wordt ‘geneeskundige zorg’ omschreven. Daaronder vallen huisartsen, medisch specialisten ,maar ook verloskundigen en psychologen. Wie grotere moeite heeft met het stoppen met roken, mag daarbij ook hulp vragen van coaches. Daarvoor zijn persoonlijk coaches en ook groepstrainingen geschikt bevonden. Voor de vergoeding van deze coaches door de zorgverzekeraar, is een extra voorwaarde verbonden.
In Nederland wordt er gewerkt met een speciaal kwaliteitsregister. Dit register heet ‘Stop met roken’ en wordt opgesteld door Partnership Stop met Roken. In het verleden bleken veel coaches niet voldoende zorg te bieden, of deze niet op de juiste manier aan te bieden. De overheid omschreef deze coaches als ‘kwakzalvers’. Dat oordeel werd vooral geveld op het aantal mensen dat tijdens de behandeling ook daadwerkelijk stopte met roken. Nicotinepleisters, coaches en alternatieve behandelingen werden ook zonder gedragsverandering vergoed. Uit ervaring bleek dat later toch veel patiënten opnieuw begonnen met roken.
Verwijzingen en vereisten
Zorgverzekeraars vergoeden diverse behandelingen om te stoppen met roken. Zo wordt niet alleen medicatie, maar ook de hulp van coaches verzekerd. Wel mogen zorgverzekeraars extra toestemmingsvereisten opleggen. Het gaat daarbij om het gebruikmaken van een gedragsveranderende therapeut. Uit voorgaande experimenten bleek het effect van zelfstanding stoppen met roken niet voldoende bewezen. Daarnaast mogen verzekeraars verwijzingen van een medisch specialist, zoals de huisarts of een verpleegkundige, verplicht stellen. De vergoedingen staan in zijn geheel uitgewerkt op de website van de zorgverzekeraar, omdat deze per zorgverzekeraar kunnen verschillen.
Polisvoorwaarden
Welke behandelingen precies vergoed worden, staan vaak weergegeven op de website van de zorgverzekeraar. Daarbij staat ook meteen omschreven of een verwijzing of gedragsveranderende coach benodigd is. Wie slecht beschikking heeft over internet, kan deze omschrijvingen ook terugvinden in de polisvoorwaarden. Doorgaans worden dit soort behandelingen met speciale kopjes omschreven via de polisvoorwaarden. Wie toch nog twijfelt over de dekking van de stoppen-met-roken-cursus, kan het best contact opnemen met de zorgverzekeraar. Deze kan uitsluitsel geven over de extra voorwaarden, eventuele noodzakelijke verwijzingen en de dekking van nicotinevervangende medicatie zoals nicotinepleisters.